Cảnh báo về nguy cơ tăng sản xương vô căn lan tỏa (DISH) khi sử dụng retinoid dạng uống (như isotretinoin và acitretin)
Dược Khoa
2025-11-07T01:50:13-05:00
2025-11-07T01:50:13-05:00
https://yhctbinhthuan.vn/thong-bao/canh-bao-ve-nguy-co-tang-san-xuong-vo-can-lan-toa-dish-khi-su-dung-retinoid-dang-uong-nhu-isotretinoin-va-acitretin-316.html
https://yhctbinhthuan.vn/uploads/thong-bao/2025_11/logo-bv.png
Bệnh viện y học cổ truyền và phục hồi chức năng Bình Thuận
https://yhctbinhthuan.vn/uploads/logo_1.png
Cảnh báo về nguy cơ tăng sản xương vô căn lan tỏa (DISH) khi sử dụng retinoid dạng uống (như isotretinoin và acitretin)
Tăng sản xương vô căn lan tỏa (DISH)
DISH là một bệnh lý hệ thống, không do viêm, được đặc trưng bởi tình trạng canxi hóa và cốt hóa của gân và dây chằng bám xương.
* Vị trí ảnh hưởng: Chủ yếu là cột sống, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến hệ xương ngoại vi (xương chậu, đầu gối, gót, vai).
* Triệu chứng:
* Thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm, thường chỉ được phát hiện qua chẩn đoán hình ảnh vì lý do khác.
* Ở giai đoạn tiến triển, sự hình thành xương mới (tăng sản xương) có thể gây ra: đau, cứng khớp vào sáng sớm và giảm khả năng vận động.
* Trong các trường hợp hiếm gặp, DISH có thể gây chèn ép thực quản và tủy sống, dẫn đến khó nuốt, rối loạn vận động và rối loạn cảm giác.
* Yếu tố nguy cơ: Tỷ lệ mắc cao hơn ở nam giới và nguy cơ tăng dần theo độ tuổi.
* Cơ chế bệnh sinh: Hiện chưa rõ ràng, nhưng có thể liên quan đến các yếu tố di truyền, chuyển hóa, cơ học (vận động, chấn thương) hoặc môi trường.
Mối liên quan giữa Retinoid đường toàn thân và DISH
Một số báo cáo đã ghi nhận mối liên hệ giữa DISH và việc sử dụng retinoid đường toàn thân (như acitretin và isotretinoin), đặc biệt là sau khi sử dụng kéo dài hoặc với liều cao.
* Cơ chế giả định: Retinoid có thể gây tăng sinh và biệt hóa quá mức các tế bào gốc, dẫn đến sự hình thành và cốt hóa tế bào tạo xương.
* Thời điểm phát hiện: Tăng sản xương bất thường có thể phát hiện qua chẩn đoán hình ảnh trong vòng 6 tháng kể từ khi bắt đầu sử dụng retinoid.
* Diễn tiến: Tình trạng tăng sản xương vẫn có thể tiếp diễn trong vòng 3-5 năm sau khi ngừng liệu pháp retinoid liên tục kéo dài.
* Xử trí: Khi chẩn đoán DISH liên quan đến retinoid đường toàn thân, cần ngừng thuốc và điều trị các triệu chứng cho bệnh nhân.
Nguồn: https://www.medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/September2025/Systemic-retinoids-and-DISH.htm
Xem chi tiết file 3.docx tại đây
